درانتظارظهور....

دعاي ابوحمزه ثُمالي

بسم الله الرحمن الرحيم

به نام خداوند بخشاينده مهربان

دعای ابوحمزه ثمالی : « ابوحمزه» ازاصحاب حضرت سجاد (ع) و از اصحاب حضرت امام محمدباقر(ع) است ؛ وعلت اینکه این دعا به نام ابوحمزه ثمالی معروف شده ، چون -طبق روایتی که مرحوم شیخ طوسی در کتاب مصباح المتهجد دارد - این دعا را ابوحمزه ثمالی از حضرت سجاد روایت کرده ؛ و روایت کرده است که حضرت سجاد(ع) درشب های ماه مبارک رمضان بیشتر از شب را نماز می خواندند و وقتی که از نماز ها فارغ می شدند آن وقت این دعا را می خواندند.

متن دعا

اِلھى لا تُؤَدِّبْنى بِعُقوُبَتَِک وَلا تمَْکُرْ بى فى
حیلتَکَِ مِنْ ایَْنَ لىَِ الْخَیْرُ یا رَبِّ وَلا یوُجَدُ الِاّ منْ عِندِْکَ وَِمنْ ایَْنَ
لِىَ النَّجاه وَلا تسُْتطَاُع اِلاّ بِکَ لاَ الَّذى اَحَْسنَ اسْتغَْنى عَنْ عَوْنکَِ
وََرحْمَتکَِ وَلاَ الَّذى اَسآءَ وَاجْتَرَءَ عَلیَْکَ وَلَمْ یُرْضِکَ خَرَجَ عَنْ
قُدْرَتکَِ یا رَبِّ یا رَبِّ یا رَبِّ 

ترجمه و شرح :

ای پروردگار من ! ای خدای من ! مرا أدب نکن به عقوبتی که به من می کنی . در آن حّذاقت و حدّت نظری در امور من داری با من مکر مکن و خدعه نکن . 

از این جا استفاده می شود که ممکن است خداوند علی أعلی انسان را به عقوبت ادب کند و در امر انسان حیله کند ، در حیله ای که درامر انسان می کند ، مکر کند .

معنی دقیق مکر خدا و عقوبت پروردگاربرای ادب کردن انسان 

حالا باید دید معنی مکر چیست ؟ و عقوبت پروردگار برای ادب کردن انسان کدام است ؟ 

«خدایا مرا ادب نکن به عقوبت خودت ! نمی گوید : مطلقا مرا ادب نکن ، به عقوبت مرا ادب نکن . پس معلوم می شود خدا ممکن است انسان را ادب کند و به عقوبت و ادب کند به غیر عقوبت ؛ آن وقت تقاضا می دهد که مرا به عقوبت ادب نکن . 

خیلی جمله ، جمله غریبی است و خیلی پر معنا ست این جمله ! چه قسم ؟ مگر ممکن است خدا انسان را ادب کند به عقوبت ؟

عقوبت یعنی عقاب ؛ یعنی گوش مالی و تنبیه . أدب یعنی در صراط مستقیم وارد شدن ، و کار انسان معتدل شدن ، و به هوش آمدن و متنبه شدن . به خلاف افرادی که ادب ندارند - حالا ادب هر موردی به مناسبت خود اوست - یعنی در صراط مستقیم نیستند ؛ یا جنبه افراط دارند ، یا جنبه تفریط دارند ، یا تند می روند ، یا کند می روند ، یا شرائط و آداب آن محلّ و مجلس را ملاحظه نمی کنند ، یا غافلند ، وجاهلنداز سأن مولا و متنّبه نیستند ؛ اینها آن افرادی هستند که به شرائط و عبودیت و مولویت واقف نیستند ؛ و شخصی که ادب دارد، یعنی کسی که این جهات را می داند ، واقف به این جهات است ؛ و البته در صراط عبودیت ، بنده باید دارای ادب باشد ؛ چون بی ادب را که به حرم پروردگار راه نمی دهند . 

ادامه دارد